Twierdza Kołobrzeg

Jednostki niemieckie

Załoga Twierdzy wynosiła około 10-12 tysięcy żołnierzy armii regularnej i Volkssturmu (z dokumentów niemieckich wynika, że Kołobrzegu broniło w sumie 7800 żołnierzy.

Załoga Twierdzy wynosiła około 10-12 tysięcy żołnierzy armii regularnej i Volkssturmu (z dokumentów niemieckich wynika, że Kołobrzegu broniło w sumie 7800 żołnierzy. Doniesienia i raporty walczących jednostek polskich określają niemieckie siły na 14-15 tysięcy żołnierzy) dysponujących ok. 60 działami (m.in. prawdopodobnie 9 lekkich i 7 ciężkich FlaK, 8 haubic 105 mm) i moździerzami różnych kalibrów, 16 ciężkimi wyrzutniami pocisków rakietowych Nebelwerfer, (prawdopodobnie sekcja rakietowa posiadała ok. 800 pocisków) i pociągiem pancernym Panzerzug 72A wyposażonym w artylerię i broń maszynową. Pociąg dlatego nosił oznaczenie 'A', ponieważ był to podzielony skład nr 72. Drugi skład - Panzerzug 72B zakończył swą służbę wojenną na Oksywiu. Niektóre źródła podają błędnie dwa pociągi - dodatkowo Panzerzug nr 5 (Lehr-Panzerzug 5). L-Panzerzug 5 nie brał udziału w obronie Kołobrzegu lecz operował w rejonie Koszalin-Białogard-Karlino w okresie 26 lutego - 5 marca 1945. Załoga tego pociągu wysadziła go w powietrze, w Białogardzie 5 marca 1945 roku.

Oprócz tego, obrońcy twierdzy mieli jeszcze do dyspozycji prawdopodobnie 18 sprawnych czołgów i dział pancernych oraz 12 transporterów i samochodów opancerzonych, wyposażonych w szybkostrzelne działka i karabiny maszynowe. Próbę zindeksowania niemieckich pojazdów pancernych w Kołobrzegu, w marcu 1945, przedstawiliśmy tutaj: dowiedz się więcej: przeczytaj.

Od początku do końca załogę wspierały z morza ogniem swej artylerii okręty Kriegsmarine: dowiedz się więcej: przeczytaj.

Dodatkowo w nocy 12/13 marca nastąpił zrzut broni i amunicji dla obrońców. W dniach 4, 8, 10 i 13 marca udział w walkach brało także niemieckie lotnictwo, dokonując ataków grupami do 8 samolotów Bf-109 i Fw-190.

Poniżej spróbowaliśmy skompletować siły niemieckie zgromadzone w Kołobrzegu. W związku ze zrobieniem takiego spisu istnieje również prawdopodobieństwo, że wymienione oddziały mogą się uzupełniać, czy wchodzić w skład innego wymienionego oddziału. I stała prośba - jeśli wiecie coś, macie jakieś uwagi czy zauważyliście nieścisłości - prosimy piszcie do nas.

SPIS ODDZIAŁÓW

Pułk zapasowy 3 Armii Pancernej
Feld - Ausbildungs - Regiment Panzer Armee - OberKomando 3 czyli w skrócie Feldausb.Reg.Pz.A.O.K. 3
Sformowany został w styczniu 1945 r. w oparciu m.in. o trzon kadrowy podoficerskiego szkolnego batalionu zapasowego "Kolberg"
Dowództwo: Oberst Woller


Batalion alarmowy "Hempel"
Alarm-Bataillon "Hempel"
Sformowany ok. 4 marca 1945 r.
W skład batalionu wchodził m.in. pododdział Francuzów z 33. Dywizji Grenadierów SS "Charlemagne": przeczytaj więcej o tej dywijzji
Dowództwo : Oberleutnant d. Res. Alfred Hempel
Stan osobowy ok. 400 ludzi
30 IV 1945 Lt. Hempel odznaczony został Krzyżem Rycerskim


Grupa bojowa marynarki wojennej "Prien"
Mar.Gruppe "Prien"
Utworzona 2 marca 1945 r., sformowana z elewów i kadry kołobrzeskiej III Szkoły Torpedystów oraz obsługi bazy okrętów wojennych.
W skład grupy wchodziły 4 kompanie marynarzy:
 - Schulte,
 - Baumstark,
 - Bracke,
 - Hildebrandt.

Dowództwo: Korvettenkapitän Prien
Stan osobowy ok. 400 marynarzy


Grupa niszczycieli czołgów "HORST" (ew. "HOKO" lub "HOKS")
Panzervernichtungstrupp der Horst
Utworzona z załogi morskiej bazy lotniczej w Bagiczu (Bodenhagen)
Dowództwo: mjr lotn. Engewald
Stan osobowy ok. 60 ludzi

Kompania żołnierzy z morskiej bazy lotniczej w Bagiczu (Bodenhagen)
Sformowana 3 marca 1945 r.
Dowództwo mjr Kofke


51 Forteczny batalion ciężkich karabinów maszynowych
Fest. MG Bataillon 51


91 Forteczny zmotoryzowany batalion ciężkich karabinów maszynowych
Fest. MG Bataillon 91
Sformowany ok. 4 marca 1945 r.


92 Forteczny batalion ciężkich karabinów maszynowych
Fest. MG Bataillon 92
Sformowany 5 marca 1945 r.
Grupy rozdzielone do poszczególnych oddziałów


Jednostka Łączności "Eisbär"  z 11 Flotylli Powietrznej
Funktr.'Eisbär' der 11 L-Flotte
Był to wydzielony oddział liczący 8 osób, podzielony na dwie równe grupy po 4 osoby. Jedna z nich była do dyspozycji komendanta twierdzy - Oberst Fullriede, druga do dyspozycji komendanta portu - Fregattenkapitän Kolbe. Zadaniem tego oddziału było utrzymywanie łączności pomiędzy komendanturą twierdzy, portu i statkami oraz okrętami na redzie portu.


24 kompania saperów
Stan osobowy ok. 100 ludzi


608 Kompania kolejowa
Feldbahn-Kp.608
Oddział obsługi morskiej bazy lotniczej w Bagiczu (Bodenhagen)

W skład wchodziły ok. 4 kompanie. Jedna z kompanii miała 4 plutony (125 ludzi)
(km-y, ckm-y, ok. 20 panzerfaustów)


3 kompania 408 batalionu budowy kolei
3 Kp Eisenbahn-Bau-Btl 408


Grupa Oberleutnanta Hoffmanna
Gruppe "Hoffmann"

Składała się z 3 kompani.
Dowództwo: Oberleutnant Hoffmann
Stan osobowy z końcowych dni walk ok. 200 ludzi


Pułk Volkssturmu
V.St.-Rgt.

W skład wchodziły 2 bataliony
1 batalion (I./V.St.Btl.)
Dowództwo I batalionu - Btl.-Führer Kastenbein
2 batalion (II./V.St.Btl.)
Dowództwo II batalionu - Btl.-Führer Hans Petersen
W każdym z batalionów były prawdopodobnie po 3 kompanie

Dowódcą 2 Volkssturm-Kompanie był Kriegsoberinspektor Franz Müller.
Dowództwo: S.A. - Marine - Standartenführer Erhard Pfeiffer


Batalion Volkssturmu
V.St.-Btl.
Dowództwo: Uplegger


8 Samodzielna kompania Volkssturmu
8.V.St.-Kp
Dowództwo: Hauptmann d. Res. Schulz aus Pasewalk
W jej skład wchodziły 3 plutony
dowódca pierwszego - Adolf Laboschewski
drugiego - Johannes Falkenburg
trzeciego - Wilhelm Lüsch


9 Kompania Volkssturmu
9.V.St.-Kp
Dowództwo: Littman
Pełniła wartę w Kołobrzegu


Pluton moździerzy Volkssturmu
V.St.-Werfer-Zg.


Kompania policji
Stan osobowy ok. 100 dobrze uzbrojonych policjantów


Drużyna grenadierów pancernych z 10 batalionu rozpoznawczego SS (10.SS-Panzeraufklärungsabteilung) wchodzącego w skład 10. Dywizji Pancernej SS


Batalion alarmowy "Kell"
 I./Fest.Reg.5
Sformowany z 5 Pułku Fortecznego ze Świnoujścia
Posiadał 4 kompanie po 100 ludzi
Brał udział w walkach od 15 marca 1945 r.


Grupa artylerii "Schleiff"
Art.Gr.'Schlieff'
W skład grupy wchodziły:
 - dwie baterie dział 105 mm należące do baterii plot "Heimel" z Mrzeżyna,
 - dwie baterie dział 105 mm z Pyrzyc,
 - dwie baterie haubic 105 mm <2 le.FH-Bttr.>,
 - bateria ciężkich moździerzy <Bttr.sw.Werfer>
 - pluton wyrzutni Nebelwerfer

Prawdopodobnie dwie baterie z wyżej wymienionych nosiły nazwy 'Frehse' i 'Blillerbeck'. (Art.Bttr.Frehse, Art.Bttr.Billerbeck). Również prawdopodobne jest, że nazwy te pochodziły od nazwisk dowódców poszczególnych baterii.
Dowództwo: Major Erich Schleif


Pociąg pancerny Panzerzug 72A
Pz.Zg 'Röming'
Dowództwo: Hptm. Gerhard Röming (od maja 1944 do marca 1945)


Pododdział z 15. Dywizji Grenadierów SS "Lettland": dowiedz się więcej - przeczytaj


Grupa Pancerna "Beyer"
Panzer Gruppe "Beyer"
utworzona z żołnierzy  Dywizji Pancernej "Holstein"
Posiadała prawdopodobnie 8 pojazdów pancernych
Dowództwo: Oberleutnant Eugen Beyer

15 marca 1945 Beyer został w Kołobrzegu awansowany na stopień Hauptmanna (kapitana), również 15 marca odznaczony został Krzyżem Rycerskim.


Oddziały z 163 dywizji piechoty (163. Inf. Div.)


Oddziały 402. Dywizji rezerwowej ze składu 10 Korpusu SS


Jednostki prawdopoodbnie biorące udział w walkach o Kołobrzeg

Niedobitki dywizji piechoty "Bärwalde"
Oddziały z 7 Dywizji Pancernej
Kompania alarmowa złożona z rozbitych batalionów "Schneidemühl" i "Märkisch Friedland"
Dowództwo "Märkisch Friedland": Oberst Lehman
Batalion saperów kolejowych
708 Batalion budowlany
3 batalion forteczny
Oddziały 33 dywizji ochrony ( skład jej wchodziły kompanie marynarzy, żandarmerii i policjantów)
Batalion "Vernicke"
Dowództwo: Hauptman Vernicke
Jednostka (?) Allers (brak bliższych danych)
<Einheit Allers>
Kilkunastoosobowa grupa spadochroniarzy z 21 batalionu FJ (była to grupa pochodząca ze Szkolno-Zapasowej Brygady HG  (21 batalionu, który został włączony do brygady) wycofująca się w raz ze swym dowódcą (Borgis) z Grudziądza; z grupy, do Kołobrzegu dotarło kilkunastu żołnierzy).

Administratorem danych osobowych jest Fundacja „Historia Kołobrzegu - Pamięć i Tożsamość Miasta” z siedzibą w Kołobrzegu przy ul. Zaplecznej 9B/6 78-100 Kołobrzeg, o numerze NIP: 6711817046. z którym możesz skontaktować się osobiście pod numerem telefonu 500-166-222 lub za pośrednictwem poczty elektronicznej wysyłając wiadomość mailową na adres fundacja@historiakolobrzegu.pl Jednocześnie informujemy że zgodnie z rozporządzeniem o ochronie danych osobowych przysługuje ci prawo dostępu do swoich danych, możliwości ich poprawiania, żądania zaprzestania ich przetwarzania w zakresie wynikającym z obowiązującego prawa..

Copyright © 2015-2022 Fundacja Historia Kołobrzegu, fundacja@historiakolobrzegu.pl, tel. 500 166 222. Wszelkie prawa zastrzeżone.