August Wilhelm Anton Neidhardt von Gneisenau - urodził się 27 października 1760 w Schildau, zmarł 23 sierpnia 1831 w Poznaniu. Hrabia, feldmarszałek, bohater pruskiej i niemieckiej historiografii, komendant Twierdzy Kołobrzeg.

Pochodził z Saksonii, z rodziny o tradycjach wojskowych. Jego ojciec, August Wilhelm Neidhardt był oficerem artylerii. Od 1769 roku wychowywany był przez jezuitów. Od 1777 roku studiował filozofię na uniwersytecie w Erfurcie. W 1778 roku przerwał naukę i zaciągnął się do wojska. Wstąpił do austriackiego pułku huzarów. Jako kadet przyjął nazwisko von Gneisenau pochodzące od rodowego majątku jego rodziny w Górnej Austrii.

W 1780 roku otrzymał awans na podporucznika i został oficerem w armii margrabiego Bayreuth-Ansbach. Później służył w oddziałach pomocniczych armii angielskiej w Ameryce Północnej. Po powrocie z Nowego Świata w 1786 roku wstąpił na służbę do króla pruskiego. W 1787 roku został awansowany na porucznika i przydzielony do sztabu. W 1790 roku został sztabskapitanem. W 1796 roku awansował na kapitana z przydziałem na dowódcę kompanii fizylierów.

Podczas wojen napoleońskich awansowany na majora brał udział w bitwach pod Saale i pod Jeną. Krótko potem został dowódcą brygady korpusu Antoniego Wilhelma Lestocqa, a w kwietniu 1807 roku komendantem Twierdzy Kołobrzeg. Obrona tej twierdzy, którą postanowił utrzymać w rękach pruskich za wszelką cenę, stała się najważniejszą bitwą jego życia oraz stworzyła jego legendę jako znakomitego dowódcy. 25 lipca 1807 roku został powołany do komisji reorganizacyjnej Gerharda von Scharnhorsta. 17 sierpnia 1807 roku za obronę Kołobrzegu otrzymał od króla pruskiego order Pour le Mérite. 26 sierpnia 1807 roku awansował na podpułkownika. W 1808 powołany na inspektora twierdz i szefa korpusu inżynierów. W 1809 roku został powołany do departamentu artylerii i inżynierii. Otrzymał awans na pułkownika.

W 1813 roku został generałem-majorem i generalnym kwatermistrzem Armii Śląskiej feldmarszałka Gebharda von Blüchera. Brał udział w bitwie pod Lützen. Zaraz potem został gubernatorem Śląska i generalnym kwatermistrzem armii, a w czerwcu 1813 roku otrzymał awans na szefa sztabu feldmarszałka Blüchera. Za swoją postawę w bitwie pod Lipskiem awansowany został do stopnia generała-porucznika i odznaczony Krzyżem Żelaznym I klasy. W 1814 roku brał udział w marszu na Paryż. Po upadku I Cesarstwa we Francji otrzymał tytuł szlachecki hrabiego. Podczas 100 dni Napoleona przekonał feldmarszałka Blüchera do marszu pod Waterloo. Za udział w tej bitwie otrzymał Order Czarnego Orła. W 1815 roku jako generał piechoty dowodził VIII. Korpusem w Koblencji.

Od 1818 roku był gubernatorem Berlina. W 1825 roku został awansowany na feldmarszałka. Podczas powstania listopadowego został wysłany ze swoją armią do Wielkiego Księstwa Poznańskiego w celu oczekiwania na dalszy rozwój wydarzeń w Królestwie Kongresowym. Zmarł podczas epidemii cholery w Poznaniu.

Pochowany został w mauzoleum w Sommerschenburg.

Pomnik Gneisenaua i Nettelbecka przed kolegiatą.


Tekst i fot.: Wikipedia