Szaniec Kościelny znajdował się przy kościele św. Mikołaja (w jego XVIII-wiecznej lokalizacji), przy ulicy Jagiellońskiej (dawna Kniewskiego), Zwycięzców i Pomorskiej. Nazywano go także cmentarnym, od znajdującego się przy kościele ewangelickiego cmentarza. 

Szaniec powstał podczas rozbudowy twierdzy w latach 1770-1774 jako duże, wieloboczne, kleszczowo-bastionowe dzieło obronne otaczające kościół, od strony miasta, podobnie jak Reduta Bagienna, zamknięte murem ceglany. Jego funkcją była obrona terenów prowadzących do portu, pomiędzy Fortem Ujście a Redutą Bagienną. Silny ostrzał prowadzony z tej fortyfikacji w 187 roku, powstrzymywał ruch nieprzyjaciela w kierunku wałów głównych twierdzy.

Po likwidacji twierdzy, lokalna społeczność dość długo dyskutowała na temat zagospodarowania niektórych miejsc w Kołobrzegu. Taka dyskusja objęła teren związany z Parkiem Cesarskim (dziś Park 18 Marca), ale również z terenem pod dawnym szańcu. Ostatecznie, powstał tam Viktoria Platz (obecnie bez nazwy).

Szaniec Kościelny - skrzyżowanie ul. Zwycięzców i Pomorskiej, 2013 r.
Szaniec Kościelny, widok od strony ul. Kniewskiego, 2013 r.


Szaniec Kościelny na planie inwentaryzacyjnym twierdzy z II polowy XIX wieku. © Geheimes Staatsarchiv Preuβischer Kulturbesitz.
GStA PK, XI. HA Karten, Kriegsministerium, Festungspläne, A 71237.