Twierdza Kołobrzeg

Album z dziejami 54 regimentu

Album ze zdjęciami żołnierzy 54 Pułku Piechoty, trafił dziś do Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu na ręce Marty Pape-Szurgut. Tę cenną pamiątkę dla muzeum zakupił nasz redakcyjny kolega - Robert Dziemba.


Album zawiera zdjęcia i widokówki żołnierzy z Białogardu i Kołobrzegu. Sam zabytek jest bogato zdobiony srebrem, w tym widoczny jest godło z orłem trzymającym dwie szarfy: „Z Bogiem za Króla i Ojczyznę” oraz „Colberg 1807”. Będzie można go oglądać na wystawie w Muzeum Miasta Kołobrzeg od 2 lipca b.r.

Pomorski Regiment Piechoty Nr 54 von der Goltza (Infanterie Regiment (7. Pommersches) Nummer 54 von der Goltz) powstał na początku maja 1860 roku. Powołano go do życia na bazie rekrutów z okolic Gniezna, Bydgoszczy i Piły. Wielu żołnierzy było polskojęzycznych z terenów zaboru pruskiego. Miejscem stacjonowania pułku był Kołobrzeg, przy czym trzeci batalion rozlokowano w Koszalinie. Pułk, który składał się z trzech batalionów (każdy batalion z czterech kompanii), włączono do 5. Brygady Piechoty w Szczecinie.

W Kołobrzegu 7 Pomorski Regiment Piechoty rozlokowano w koszarach na Wyspie Solnej od strony Dzieła Rogowego Geldern. Stacjonowała tu bardzo duża liczba Polaków wyznania katolickiego, tak, że 9 sierpnia 1861 roku ministrowie wojny oraz wyznań religijnych Prus wydali rozporządzenie, zgodnie z którym, dla żołnierzy stacjonujących w Kołobrzegu ustanowiono etat kapelana ze znajomością języka polskiego.

Swój chrzest bojowy pułk odbył w 1866 roku podczas wojny prusko-austriackiej. Na froncie odniósł sukcesy i powrócił do koszar. Swoimi tradycjami jednostka nawiązała do roku 1807 i historiografii niezdobytej twierdzy. Orzeł w jej godle trzymał dwie szarfy: „Z Bogiem za Króla i Ojczyznę” oraz „Colberg 1807”.

W latach 1870-71 pułk brał udział w wojnie francusko-pruskiej. Formacja ta brała udział w walkach m.in. w Lotaryngii pod Metz, w bitwie pod Gravelotte, a według Ł. Gładysiaka oblegała także Paryż. Śmierć na froncie poniosło kilkuset żołnierzy. To na ich cześć 9 maja 1897 roku na Placu Cesarskim (dziś Park 18 Marca), odsłonięto Pomnik Poległych autorstwa Georga Meyera z Berlina. Poświęcono go żołnierzom powiatu kołobrzesko-karlińskiego poległym w wojnach w roku 1864, 1866 i 1870. Składał się on cokołu obłożonego głazami, na którym żołnierz przejmował sztandar od swojego rannego kolegi. Poniżej znajdowała się tablica z żołnierzami z 54 Pułku Piechoty z Kołobrzegu, którzy zginęli na froncie. Były wśród nich, jak pisze H. Kroczyński, także nazwiska Polaków z zaboru pruskiego. W pamiętniku pewnej ziemianki z Wielkopolski, która wypoczywała pod koniec XIX wieku w Kołobrzegu, czytamy: "Wystawiono okazały pomnik ku czci poległych w 1870 roku w czasie wojny z Francją żołnierzy garnizonu kołobrzeskiego. Było między nimi wielu Polaków, także znajomych i kolegów Michała [męża kobiety], którzy byli zmuszeni walczyć i oddać życie za obcą sprawę, za wrogi sobie pruski kraj. Napis na pomniku brzmi:
Bogu, Cesarzowi i Wojsku
niech będą dzięki i cześć -
od gór skalistych aż po Bałtyk
Walczyli jak bohaterowie,
pozostają zwycięzcami,
ich nazwiska żyją nadal.

27 stycznia 1899 roku formacja otrzymała honorowy tytuł „von der Goltz”. Upamiętniono w ten sposób znany pomorski ród z tradycjami militarnymi. Związany był on z Siemczynem (Heinrichsdorf).

Kolejna wielka mobilizacja pułku nastąpiła w związku z wybuchem I wojny światowej. W sierpniu 1914 roku żołnierze wyruszyli na front. Ich szlak bojowy przebiegał m.in. pod Gąbinem, Tannenbergiem, w okolicach Włocławka, pod Przasnyszem, w okolicy Dynenburga, a następnie Rygi. W 1917 pułk walczył w Galicji, a następnie we Flandrii, pomiędzy Mozą i Mozelą. Nazwiska poległych żołnierzy na frontach I wojny światowej zostały upamiętnione na kilku kołobrzeskich pomnikach oraz na filarze w kolegiacie.



Administratorem danych osobowych jest Grupa Rekonstrukcji Historycznych Kołobrzeg z siedzibą w Kołobrzegu przy ul. Złotej 3/9 78-100 Kołobrzeg, z którym możesz skontaktować się osobiście pod numerem telefonu 512-583-918. Jednocześnie informujemy że zgodnie z rozporządzeniem o ochronie danych osobowych przysługuje ci prawo dostępu do swoich danych, możliwości ich poprawiania, żądania zaprzestania ich przetwarzania w zakresie wynikającym z obowiązującego prawa..

Copyright © 2015-2023 GRH Kołobrzeg, tel. 500 166 222. Wszelkie prawa zastrzeżone.